Skip to main content

Fotokataliza oczyści nam klimat

Wiele aktywności człowieka uwalnia zanieczyszczenia do powietrza, wody i gleby. Te szkodliwe substancje chemiczne zagrażają zdrowiu zarówno ludzi, jak i ekosystemu. Według Światowej Organizacji Zdrowia, zanieczyszczenie powietrza powoduje około 4,2 miliona zgonów rocznie. Naukowcy szukają rozwiązań tego problemu, a spory potencjał mają fotokatalizatory. Światło sprawia, że materiały te ulegają reakcjom chemicznym, które, jak wykazały wstępne badania, mogą rozkładać toksyczne zanieczyszczenia, na łamach serwisu the Conversation przekonuje z Uniwersytetu Tennessee.

Jestem badaczką działającą w obszarze nauk o materiałach i inżynierii. Z pomocą robotów i sztucznej inteligencji, moi koledzy i ja tworzymy i testujemy nowe fotokatalizatory, które pomagają w łagodzeniu zanieczyszczenia powietrza. Dzięki energii światła generują naładowane nośniki, maleńkie cząsteczki, które mogą się poruszać i powodować reakcje chemiczne. Kiedy wchodzą w kontakt z wodą i tlenem wytwarzają substancje zwane reaktywnymi formami tlenu, które mogą wiązać się z częściami zanieczyszczeń, a następnie albo je rozkładać, albo zamieniać w nieszkodliwe – lub nawet użyteczne – produkty.

 
Maszyna metalowa w kształcie sześcianu z komorą wypełnioną jasnym światłem i płytą rurek pokazanych przechodzących pod światło.
 
Aby ułatwić reakcję fotokatalityczną, naukowcy z laboratorium Ahmadi umieścili płytki nanokryształów perowskitu i zanieczyszczeń w jasnym świetle, aby sprawdzić, czy reakcja rozkłada zanieczyszczenia. Astita Dubey

Niektóre materiały używane w procesie fotokatalitycznym mają jednak ograniczenia: na przykład, nie mogą rozpocząć reakcji, nie mając odpowiedniej ilości energii – promienie podczerwone o niższej energii lub światło widzialne nie wywołają reakcji. Innym problemem jest to, że naładowane cząstki biorące udział w reakcji mogą się zbyt szybko rekombinować, co oznacza, że łączą się z powrotem przed zakończeniem pracy. W tych przypadkach zanieczyszczenia albo nie rozkładają się całkowicie, albo proces trwa długo.

Dodatkowo powierzchnia tych fotokatalizatorów może zmieniać się w trakcie lub po reakcji fotokatalitycznej, co wpływa na ich działanie i skuteczność. Aby przezwyciężyć te ograniczenia, naukowcy z mojego zespołu próbują opracować nowe materiały fotokatalityczne, które skutecznie rozbijają zanieczyszczenia. Upewniamy się też, że materiały są nietoksyczne.

Płyta maleńkich rurek, z niektórymi ciemnoniebieskimi, innymi jasnoniebieskimi, a innymi przezroczystymi.
 
Ta płyta z laboratorium Ahmadi jest używana podczas testowania w jaki sposób nanokryształy perowskitowe i światło rozkładają zanieczyszczenia, takie jak pokazany niebieski barwnik. Jasnoniebieski kolor wskazuje na częściową degradację, podczas gdy przezroczysta woda oznacza całkowitą degradację. Astita Dubey

Małe kryształki

Naukowcy z mojego zespołu wykorzystują zautomatyzowane eksperymenty i sztuczną inteligencję, aby dowiedzieć się, które materiały fotokatalityczne mogą być najlepszymi kandydatami do szybkiego rozkładu zanieczyszczeń. Wykonujemy i testujemy materiały zwane hybrydowymi perowskitami, które są maleńkimi kryształkami – mają około 10 procent grubości pasma włosów. Są wykonane z mieszanki składników organicznych (na bazie węgla) i nieorganicznych (nie opartych na węglu). Mają kilka unikalnych cech, takich jak doskonałe właściwości pochłaniające światło, które wynikają z ich struktury na poziomie atomowym. Są małe, ale potężne. Optycznie są też niesamowite – oddziałują ze światłem w fascynujący sposób, generując dużą liczbę małych nośników ładunku i wywołując reakcje fotokatalityczne.

Materiały te skutecznie transportują ładunki elektryczne, co pozwala im transportować energię świetlną i napędzać reakcje chemiczne. Są również używane do bardziej wydajnych paneli słonecznych i w światłach LED. Istnieją tysiące potencjalnych typów hybrydowych nanokryształów. Mój zespół chciał dowiedzieć się, jak szybko opracować i przetestować ich tak wiele. Jak to możliwe, aby zobaczyć, którzy są najlepszymi kandydatami do czyszczenia toksycznych zanieczyszczeń?

Z pomocą robotów

Zamiast ręcznego tworzenia i testowania próbek – co zajmuje tygodnie lub miesiące – używamy inteligentnych robotów, które mogą produkować i testować co najmniej 100 różnych materiałów w ciągu godziny. Te małe roboty do obsługi cieczy mogą precyzyjnie przenosić, mieszać i transferować niewielkie ilości płynu z jednego miejsca do drugiego. Są kontrolowane przez komputer, który kieruje ich przyspieszeniem i dokładnością.

Badacz w białym fartuchu laboratoryjnym uśmiecha się do kamery obok okapu wyciągowego, z płytkami z małych rurek w środku.
 
Robot pipetujący Opentrons pomaga Asticie Dubey, wizytującej naukowcowi pracującej z laboratorium Ahmadi, syntetyzować materiały i traktować je zanieczyszczeniami organicznymi, aby sprawdzić, czy mogą one rozbić zanieczyszczenia. Jordan Marsshal

Do kierowania  procesem wykorzystujemy uczenie maszynowe. Algorytmy mogą szybko analizować dane testowe, a następnie zdobywać wiedzę potrzebną do następnego zestawu eksperymentów wykonywanego przez roboty. Algorytmy uczenia maszynowego mogą szybko zidentyfikować wzorce  w zebranych danych, co ludziom zajęłoby znacznie więcej czasu. Nasze podejście ma na celu uproszczenie i lepsze zrozumienie złożonych systemów fotokatalitycznych, pomagając w tworzeniu nowych strategii i materiałów. Korzystając ze zautomatyzowanych eksperymentów prowadzonych przez uczenie maszynowe, możemy teraz ułatwić analizę i interpretację tych systemów, pokonując wyzwania, które były trudne przy użyciu tradycyjnych metod.

/Fot: Kristoffer Trolle//

Autorka: , Assistant Professor of Materials Science and Engineering, University of Tennessee

Artykuł pochodzi z serwisu The Conversation i został opublikowany w oparciu o licencję Creative Commons. Przejdź do oryginalnego artykułu

Jeszcze nie dodano komentarza!

Twój adres nie będzie widoczny publicznie.

Najpopularniejsze teksty

Autobus to czy tramwaj

Czy AI będzie nam projektować domy

Podróżować szybko, z szykiem i wygodnie

Słabnie amerykańska wojna przeciwko ESG

Czyste ciepło na zamówienie