Już za tydzień Szczyt Przyszłości

W kolejny piątek (20 września) rusza Szczyt Przyszłości ONZ, na którym mają zapaść decyzje o przyspieszeniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Czołowi główni ekonomiści ostrzegają jednak przed coraz większymi ustępstwami i odstępstwami, które wynikają z coraz wyraźniejszego kompromisu pomiędzy rozwojem a działaniami na rzecz klimatu – czytamy w serwisie Światowego Forum Ekonomicznego (WEF).

Szczyt Przyszłości po raz pierwszy został zaproponowany przez Sekretarza Generalnego ONZ António Guterresa we wrześniu 2021 roku. Taką formułę wielostronnych rozmów zaproponował w raporcie Our Common Agenda. Była to jego odpowiedź na wezwanie państw członkowskich do składania pomysłów na to, jak lepiej reagować na obecne i przyszłe wyzwania.

O spotkaniu sam Guterres mówi, że to „pojawiająca się raz na pokolenie okazja do ożywienia globalnych działań, ponownego zobowiązania się do przestrzegania podstawowych zasad i dalszego rozwijania ram multilateralizmu, tak aby we właściwy sposób kształtować przyszłość”. Najważniejszym rezultatem szczytu ma być  Pakt na Przyszłość wynegocjowany i zatwierdzony przez państwa członkowskie ONZ.

W 2024 roku kryzys klimatyczny nadal przynosi rekordowe ekstremalne zjawiska pogodowe, które dotknęły miliony ludzi na całym świecie – z nieproporcjonalnym wpływem na kraje słabiej rozwinięte. Badania przeprowadzone przez Carbon Brief szacują, że wskutek ekstremalnych warunków pogodowych w 2023 roku w Afryce umarło 15 tys. osób, a negatywne ich skutki poważnie odczuło kolejne 34 miliony.

Co więcej W latach 1970-2021 ekstremalne zjawiska pogodowe, klimatyczne oraz wodne przyczyniły się do 11,8 tys. katastrof. Według Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) oraz raportu United in Science 2023 przyczyniły się do ponad 2 milionów zgonów i 4,3 biliona dolarów strat ekonomicznych.

Kryzys klimatyczny jest największym globalnym ryzykiem w ciągu najbliższych 10 lat i jest głęboko powiązany z innymi głównymi globalnymi zagrożeniami geopolitycznymi, społecznymi i gospodarczymi, w tym konfliktami, chorobami zakaźnymi i kryzysem kosztów utrzymania, jak pokazał Raport Światowego Forum Ekonomicznego o Globalnym Ryzyku 2024.

Zmiany klimatyczne wpływają na zdolność świata do realizacji celów zrównoważonego rozwoju opisanych w Agendzie 2030: od celu numer 2 – Zero głodu – ponieważ brak upraw zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu, do celu numer 14 – Życie podwodne – ponieważ ocieplające się morza zagrażają ekosystemom morskim i źródłom utrzymania ludzi, którzy na nich opierają swoją egzystencję.

We wrześniu 2023 r. trzy czwarte głównych ekonomistów ankietowanych przez Forum stwierdziło, że napięcia geopolityczne podważają postęp w kierunku celów zrównoważonego rozwoju, podczas gdy 6 na 10 ostrzegało przed pogłębiającym się kompromisem między rozwojem, a działaniami na rzecz klimatu.

Niemniej ludzie są w stanie zmienić przebieg kryzysu klimatycznego. ONZ ogłosiła, że lata 2024 – 2033 będą Międzynarodową Dekadą Nauk na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Rozwiązania naukowe mogą „dopalić” postęp w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, deklarują eksperci Światowej Organizacji Meteorologicznej. Możliwe jest m.in. wykorzystanie prognoz pogody do zwiększenia produkcji żywności i systemów wczesnego ostrzegania, które ograniczął wpływ ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Świat poczynił zresztą znaczne postępy w kluczowych obszarach, w tym w działaniach na rzecz klimatu. Zużycie energii odnawialnej w latach 2015 – 2021 wzrosło z 16,7  do 18,7 proc.; infekcje HIV spadły o 27 proc. (2015 – 2022); śmiertelność dzieci poniżej piątego roku życia osiągnęła historycznie niski poziom 4,9 miliona w 2023 r.; a dostęp do Internetu dociera obecnie do 95 proc. światowej populacji, co stanowi wzrost o 70 proc. w ciągu ośmiu lat.

Państwa członkowskie ONZ uzgodniły, że Szczyt Przyszłości koncentruje się wokół pięciu kluczowych celów:

1. Potwierdzenie Karty ONZ

2. Ożywienie multilateralizmu

3. Zwiększenie realizacji istniejących zobowiązań

4. Uzgodnienie rozwiązań dla nowych wyzwań

5. Przywrócenie zaufania

W lutym 2023 r. Guterres opublikował 11 polityk prezentujących „konkretne pomysły” na temat tego, jak promować wspólną agendę. Są to:

Tekst pochodzi z serwisu World Economic Forum i został opublikowany w oparciu o licencję Creative Commons. Przejdź do oryginalnego artykułu