W tym roku trzy place publiczne w Rzymie przechodzą renowację by stać się przyjażniejsze pieszym. Dzięki nowym nasadzeniom krzewów i drzew dających cień, powierzchniom przepuszczającym wodę i zmniejszonej przestrzeni dla aut, Piazza dei Cinquecento, Piazza del Risorgimento i Piazza Giovanni in Laterano ponownie otwierają się jako czystsze, bardziej zielone przestrzenie. Następują one tuż po grudniowej inauguracji wartego 85 milionów euro projektu przekształcenia ruchu pieszego w Piazza Pia, po tym jak kilka pasów ruchu samochodowego przylegających do Tybru zostało ukrytych w przejściu podziemnym, aby zrobić miejsce dla pieszych.
Takie modernizacje infrastruktury nie są obecnie rzadkością w Europie, dobrym przykładem jest przede wszystkim Paryż i Barcelona, które przyciągają międzynarodową uwagę. Jednak przebudowa Rzymu wyróżnia się z dwóch powodów. Po pierwsze jest realizowana w mieście, które pomimo dużej popularności wśród pracujących po nim turystów, pod względem jakości przestrzeni publicznych pozostaje w tyle za innymi europejskimi metropoliami. Poruszanie po mieście jest uciążliwe. Po drugie, transformacja ulic są częściowo napędzane przez instytucję, która nie jest automatycznie kojarzona z postępowym urbanizmem — Kościół rzymskokatolicki.
Choć te place znajdują się poza Watykanem, katalizatorem zmian stał się rok 2025, będący rokiem jubileuszowym – okresem pokuty, przebaczenia i odnowy, który powtarza się co 25 lat od roku 1300. Rzym spodziewa się aż 32 milionów pielgrzymów. Roberto Gualtieri burmistrz Rzymu że to dobra okazja do wprowadzenia zmian strukturalnych. Miasto rozpoczęło setki projektów robót publicznych, aby pomóc przygotować Rzym na napływ gości. Obszary wokół turystycznych przybytków, takich jak Panteon i Piazza Navona od miesięcy obłożone są rusztowaniami ponieważ przechodzą renowację przed pielgrzymką.
Rok jubileuszowy może być prawdziwą gratką dla rzymskiej branży turystycznej, przyciągając do 17 miliardów euro według włoskiego Ministerstwa Turystyki . Jednak w mieście, które już zmaga się z nadmierną turystyką, może to być zarówno błogosławieństwo, jak i przekleństwo. Liczba odwiedzających Rzym przekroczyła 22 miliony przyjazdów w 2024 r., co jest rekordem dla miasta. Aby poradzić sobie z poważnymi korkami, miasto planuje zacząć pobierać opłatę za wstęp na ulice otaczające niedawno odrestaurowaną Fontannę di Trevi. Ale dużo lepszym pomysłem jest odnowienie przestrzeni publicznych, aby zaoferować więcej miejsca do poruszania się.
I tak dwa lata temu Piazza dei Cinquecento było rozległym dworcem autobusowym przed dworcem Termini. Teraz zostało przeprojektowane przez studio It’s Architettura jako częściowo zacieniony miejski gaj, z drzewami i trawnikami pokrywającymi dwie trzecie placu, a strefy wsiadania do autobusów zmniejszono do około 10% ich dawnej powierzchni. Przestrzeń samochodowa wokół obwodu placu została zmniejszona o połowę, z dwoma pasami ruchu usuniętymi, a pobocza dróg obsadzono zielenią w oczekiwaniu na nadchodzącą linię tramwajową, która będzie przebiegać obok dworca. Kiedy nasadzenia dojrzeją, plac ma być zauważalnie chłodniejszy, mniej zanieczyszczony i bardziej przyjazny.
Więcej przestrzeni i cienia będzie również na Piazza San Giovanni in Laterano, placu przed papieską bazyliką o tej samej nazwie. Dawniej duża, ale pusta przestrzeń składająca się z bruku i dwóch trójkątnych trawników, została przeprojektowana przez studio One Works, zainspirowany wspaniałą geometryczną mozaikową podłogą kościoła. Fontanny teraz pluskają w centrum placu, otoczone zielenią.
Trzeci odnowiony plac Rzymu – Piazza del Risorgimento – został przekształcony przez z hałaśliwej wyspy komunikacyjnej w przestrzeń zachęcającą do zatrzymania się na dłużej. Przepuszczalna dla wody nawierzchnia i nowe drzewa zastąpiły trzy pasy ruchu, zapewniając więcej miejsca pieszym.
