Zero Waste: Producenci muszą wziąć udział w recyklingu swoich odpadów

Dotychczas producenci np. napojów wprowadzający na rynek miliony butelek, puszek i kartonów jeździli trochę na gapę, bo to na mieszkańcach i gminach spoczął ciężar (również finansowy) odzysku opakowań. Wkrótce to się jednak zmieni i to właśnie producenci będą musieli zacząć finansować odzysk swoich opakowań. To konsekwencja wynikająca z wprowadzenia dyrektywy europejskiej dotyczącej rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP).

Mówimy tu o tzw. dwóch strumieniach odpadów: tych po napojach, dla których ROP ma być realizowana przez wprowadzenie kaucji zwrotnej oraz opakowań, które trafiają do naszych śmietników i są segregowane ramach gminnego systemu gospodarowania odpadami. W tym przypadku producenci mają pokrywać koszty całego procesu. „Wramach zakresu finansowego w obu przypadkach – po napojach oraz innych opakowań – to producenci powinni pokrywać 100 proc. kosztów związanych z zagospodarowywaniem odpadu – czyli kosztów zbiórki, transportu, sortowania, przygotowania do recyklingu. (..) Efektem dobrze działającego ROP powinien być spadek kosztów gospodarowania odpadami dla gminy, a w konsekwencji dla mieszkańca”, przekonuje Sylwia Szczepańska, dyrektor ds. dialogu Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP), i ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).

Teoretycznie w polskim systemie gospodarki odpadami funkcjonuje już mechanizm rozszerzonej odpowiedzialności producenta, ale jest całkowicie nieefektywny i nieskuteczny. Znowelizowany pakiet dyrektyw odpadowych Unii Europejskiej (przyjęty w lipcu 2018 roku) ustanawia wyższe cele recyklingu odpadów komunalnych i opakowaniowych, a także nakłada na producentów opakowań obowiązek stosowania się do ROP, której zasady zostały ujednolicone w dyrektywach. Przepisy regulujące wdrożenie ROP w poszczególnych krajach UE mają zostać uchwalone do lipca 2020 roku i wdrożone najpóźniej do 2023 roku.

Dziś mamy sytuację, w której producenci wprowadzają na rynek np. butelki zwrotne – w Kompanii Piwowraskiej stanowią one 45 proc. opakowań – ale mało kto przejmuje się, aby coś z tego wynikało. Funkcjonował efektywny system odbioru. ROP może wreszcie wymusi stworzenie efektywnego systemu obrotu opakowaniami, który działa przecież w innych krajach – nie tylko w Euopie, ale też w USA gdzie np. browarnicy z Oregonu wprowadzili ustandaryzowaną butelkę dla wszystkich piw, aby łatwiej prowadzić ich odbiór z rynku. Inny kierunek działania to wprowadzanie na rynek opakowań przyjaznych środowisku i łatwych w recyclingu – dla tego typu firm mają pojawić się specjalne ulgi podatkowe.

PRZECZYTAJ TAKŻE: